خاکشیر بومی پاک شده ( بسته 100 گرمی)

هنگامی که نام خاکشیر را می شنویم یاد تابستان و شربت خاکشیر و آبلیمو می افتیم اما خاکشیر فواید فراوان دیگری نیز دارد و موجب درمان بسیاری از بیماری ها می گردد. از زمان های گذشته تا کنون خاکشیر جزو جدایی نا پذیر آشپزخانه های ما بوده و کاربرد فراوان دارد

خاکشیر چیست و چه خواصی دارد؟

خاکشیر گیاهی یک یا دو ساله از تیره شب بویان است که دراصطلاح عامیانه به آن خاکشی نیز می گویند و در دشت و کوهستان ها می روید. تخم این گیاه ریز و کمی دراز است و به دو رنگ قرمز و قهوه ای وجود دارد که رنگ قرمز آن طعم تلخی دارد.

ارزش غذایی (100 گرم) خاکشیر

• کالری :0
• پروتئین :27.5 گرم
• چربی :33 گرم
• فیبر :0

طریقه و میزان مصرف خاکشیر:

خاکشیر را در آب سرد بگذارید و خیس دهید و سپس میل کنید. همچنین شما می توانید خاکشیر را 10 دقیقه در آب بجوشانید و پس از خنک شدن میل بفرمایید و یا خاکشیر را بکوبید و به صورت موضعی روی زخم، جراحات و ورم ها،قرار دهید تا آن ها را درمان کند.

خواص خاکشیر برای مو

خاکشیر دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتری است پس روزی 2 تا 3 لیوان از آن را بنوشید تا موهایتا دیگر شوره نزند.

خواص خاکشیر برای رفع آکنه و لک صورت

خاکشیر دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتری است و آکنه و جوش را درمان می کند و صورت را پاکسازی می نماید .برای درمان جوش فقط کافیست 2 ق غ خاکشیر را با یک دوم فنجان عرق شاه تره و کاسنی مخلوط کنید و سه هفته بخورید.

خاکشیر می تواند پوست صورت را روشن کند و لک های پوستی را درمان نماید بهتر است 2غ ق خاکشیر را با رنجیبین خیسانده شده و صاف شده مخلوط کنید و 3 هفته بخورید.

خواص خاکشیر برای زنان باردار

اگر در بارداری از یبوست رنج می برید خاکشیر می تواند دوای درد شما باشد اما چون خاکشیر ملین است مصرف زیاد آن در بارداری به علت شل شدن دهانه رحم خطرناک است و خطر سقط جنین در ماه های ابتدایی را در پی دارد اما در اواخر آن موجب تسهیل زایمان می شود. در شیردهی نیز بهتر است از پزشک خود سوال کنید که آیا خاکشیر مصرف نمایید یا خیر.

خواص خاکشیر برای مردان

خاکشیر به علت وجود سودا ایجاد شده، ضعف قوای جنسی در مردان را برطرف و ناباروری را درمان می کند.

خواص خاکشیر برای نوزادان و کودکان

اگر کودکتان به یبوست دچار است خاکشیر مثل یک ملین طبیعی عمل می کند و آن را درمان می کند و غذا را هضم می کند وخواص ضد باکتریایی آن خطر ابتلا به استرس را کاهش می دهد.آبله مرغان

اگر نوزاد شما به دنبال بیماری هایی مانند و سرخک تب داشت و پوست او دچار خارش شد نهراسید دوای درد نوزاد شما خاکشیر است که به درمان تب بالا و خارش پوست در نوزادان و کودکان کمک می کند.

لازم است خاکشیر را از 2 سالگی به بعد به نوزاد ان بدهید و قبل از آن شربت خاکشیر را از صافی رد کنید و از آب آن به نوزاد بدهید.

خواص خاکشیر برای چاق شدن

هر روز صبح ناشتا قبل از صبحانه شربت خاکشیر و شیر میل کنید این نوشیدنی می تواند به درمان لاغری و افزایش وزن خود به مرور زمان کمک کند. درصورتی که شیر تازه و طبیعی باشد میزان تاثیرگذاری این نسخه بیشتر می شود اما لازم است از سلامت شیر و پاکیزه بودن آن مطمئن شوند.

خواص خاکشیر برای لاغر شدن

برای لاغری با خاکشیر توصیه می شود که مقدار یک قاشق غذا خوری خاکشیر را شسته و در یک لیوان آب ولرم حل کرده و با شکر شیرین کنید. از این نوشیدنی هر روز صبح ناشتا میل کنید. استفاده از این نوشیدنی در طولانی مدت به کاهش وزن کمک می کند. علاوه بر کمک به لاغری با خواص زیادی که دارد در حفظ سلامت بدن نیز موثر است.

خواص درمانی خاکشیر

• اگر به فشارخون مبتلا هستید ، یک لیوان خاکشیر را به خوبی بکوبید و آن را به صورت پودری نرم درآورید، سپس در ظرفی ریخته و به مرور به آن آب اضافه کنید تا خمیری یک دست به دست آیدو این مرهم را روی پاهایتان بمالید تا فشارخون خود را کنترل کنید.
• برای درمان سنگ کلیه، مصرف مخلوطی از خاکشیر و ترنجبین در افرادی که کلیه آن ها استعداد سنگ سازی را دارد، توصیه می کنند.
• افراد لاغر و کسانی که تمایل دارند وزن خود را بالا ببرند، می توانند از این نسخه استفاده کنند. این گروه اگر خاکشیر را با شیر میل کنند می توانند با نوشیدن این خاکشیر صبح ناشتا به درمان لاغری و افزایش وزن خود کمک کنند. به اعتقاد درمانگران، درصورتی که شیر تازه و طبیعی باشد میزان تأثیرگذاری این نسخه بیشتر می شود.
• افزایش اخلاط فاسد در بدن موجب بدبویی دهان می شود شما می توانید از شربت ترنجبین و خاکشیر برای برطرف کردن بدبویی دهانتان استفاده کنید. هر روز عصر یک لیوان از شربت ترنجبین و خاکشیر را بنوشید.
• خاکشیر التیام دهنده زخم و جراحات است.
• جوشانده خاکشیر برای رفع ترشحات زنان مفید است.
• خاکشیر ادرار آور و تب بُر است.
• خاکشیربرای دفع کرم مفید است.
• خاکشیر به درمان نقرس ، حصبه ، آبله ، سرخک و مخملک کمک می کند.
• خاکشیر موجب رفع گرفتگی صدا می شود.
• خاکشیر بیماری های گوش را درمان می کند.
• بذر خاکشیر اشتها را باز می کند.
• خاکشیر ناراحتی ها و بیماری های دستگاه تناسلیرا رفع می کند.
• ترکیب خاکشیربا شیر تازه سبب نیرومند شدن بدن و فربه شدن آن می شود.
• خاکشیر کوبیده شده ضماد خوبی در بهبود ور م های پستان است.
• برای پیشگیری از بروز این دل ضعفه کافی است، خاکشیر و آب عسل را با هم ترکیب کرده و میل کنید.
• خاکشیر را بو داده و آن را با آب و عسل مخلوط کنید و هر 2 ساعت یک بار به بیمار بدهید تا اسهالتان برطرف شود .
• اگر خاکشیر با آب گرم مصرف شود خاصیت ملین دارد و مصرف آن با آب سرد و شکر می تواند از اسهال پیشگیری کند.
• شربت خاکشیر یک نوشیدنی با طبع سرد است که دمای بدن را کاهش می دهد و به پیشگیری از گرمازدگی کمک کند.• چه کسانی نباید خاکشیر بخورند؟

افرادی که به ورم و زخم معده دچارند باید خاکشیر را به مقدار کم مصرف کنند.

افرادی که طبع سرد دارند و از بیماری های رومانیسم و آرتروز رنج می برند، باید شربت خاکشیر را عسل و عرق نعنا مصرف کنند.

• برخی از افراد با خوردن خاکشیر سردرد می گیرند این افراد باید خاکشیر را با کتیرا مصرف کنند.

• برای جلوگیری از سنگ کلیه خاکشیر را چندین بار بشویید و 12 ساعت در آب خیس کنید.

گیاه خاکشی( خاکشیر )

   خاکشیر (نام علمی:Descurainia sophia)، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب بویان است. خاکشیر در دشت و کوهستان می روید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز می رسد. پائین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک می باشد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره می باشد. ساقه از سطح زمین یا از قسمت های بالاتر منشعب شده و در نهایت به گل های زرد روشن می رسد که از خانواده شب بو می باشد. بخش خوراکی گیاه همان دانه های خاکشی است که در میوه های خورجین مانند و باریک گیاه قرار دارد.

ترکیبات شیمیایی

خاکشیر دارای تعدادی اسید چرب مانند اسید لینوئیک، اسید لینولنیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک می باشد. ضمناً در خاکشیر اسانس روغن فرّاری وجود دارد که دارای مواد بنزیل و ایزوسیانات است

محل رویش

این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده ها و اماکن غیرزراعی و نسبتاً مرطوب دیده می شود اما رویشگاه آن در ایران غالباً نواحی شمالی کشور، رشته کوه های البرز، استان خراسان جنوبی (شهرستان بشرویه)، استان بوشهر، منطقه بلوچستان در استان سیستان و بلوچستان، منطقه آذربایجان، استان لرستان و استان کرمانشاه می باشد.

این محصول در ایران یا به صورت مستقل یا به صورت مخلوط (همراه با یک محصول دیگر) در زمین کشت می شود.

خواص و مضرات خاکشیر

کاشت خاکشیر

تکثیر خاکشیر از طریق کاشتن دانه گیاه در پائیز یا در بهار صورت می گیرد. برای اینکار دانه های رسیده را در زمین سبک و نسبتاً مرطوب می پاشند. سپس فاصله آنها را به مقدار کافی در نظر می گیرند و یا آن که این کار را در امتداد طولی با فواصل معینی انجام می دهند و سپس فاصله هر گیاه را از دیگری با خارج کردن پایه های اضافی مرتب می نمایند رعایت مراقبتهای لازم از قبیل کندن علفهای هرز کود دادن زمین و غیره طبق معمول باید انجام گیرد.

زمان برداشت

امکان برداشت خاکشیر هم به صورت دستی و هم به صورت مکانیزه با کمباین وجود دارد..لازم به ذکر است که قبل از خشک شدن کامل غلاف ها باید برداشت انجام شود.عملکرد محصول خاکشیر بین 500 الی 700 کیلو در هکتار می باشد.

خواص خاکشیر برای رفع تشنگی

احساس تشنگی با نیاز بدن به آب متفاوت است. زمانی که درباره احساس تشنگی بحث می شود برخی از نوشیدنی ها مثل شربت آبلیمو باعث ترشح بزاق بیشتر می شوند و در نتیجه احساس تشنگی را زودتر برطرف می کنند ولی این به آن معنا نیست که نیاز بدن به آب تامین شده است. نوشیدنی هایی مانند خاکشیر به دلیل داشتن دانه هایی که آب را درون خود حبس می کنند و می توانند چند برابر ظرفیت ذخیره آب داشته باشند در زمان تشنگی نوشیدنی بسیار مناسبی است.

دانه های خاکشیر در دستگاه گوارش آب را در خود نگاه می دارند و به تدریج آن را به بدن تحویل می دهند و نیاز بدن را در مدت طولانی تر نسبت به آب تامین می کنند. اما از آن جا که این نوشیدنی با شکر مصرف می شود باید در میزان استفاده از آن احتیاط کرد چون مصرف بیش از اندازه آن موجب اضافه وزن و چاقی می شود. بهتر است آنها را یا بدون شکر یا با حداقل شکر مصرف کرد.

درمان لاغری با شربت خاکشیر و شیر

اگر تصمیم دارید وزن خود را افزایش دهید و برای این کار دست به دامن انواع و اقسام مکمل های غذایی و دارویی شدید به توصیه ما عمل کنید. هر روز صبح ناشتا پیش از آنکه سراغ صبحانه بروید از شربت خاکشیر و شیر میل کنید. به این ترتیب می توانید با نوشیدن این خاکشیر صبح ناشتا به درمان لاغری و افزایش وزن خود به مرور زمان کمک کنید. به اعتقاد درمانگران در صورتی که شیر تازه و طبیعی باشد میزان تاثیرگذاری این نسخه بیشتر می شود، بنابراین افرادی که به شیر طبیعی دسترسی دارند بهتر است از شیر طبیعی و روستایی استفاده کنند و البته توجه داشته باشند که از سلامت شیر و پاکیزه بودن آن مطمئن شوند.

خواص خاکشیر برای دفع سنگ کلیه

درمانگران، مصرف مخلوطی از خاکشیر و ترنجبین برای درمان سنگ کلیه در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند یا کلیه آن ها استعداد سنگ سازی را دارد، توصیه می کنند. برای تهیه این نسخه خانگی کافی است 3 قاشق غذاخوری ترنجبین را در یک لیوان آب به مدت 5 ساعت خیسانده و پس از این مدت آن را صاف کنید. سپس ترنجبین صاف کرده را با 2 قاشق غذاخوری مخلوط کرده و آن را میل کنید. نوشیدن این مخلوط به صورت روزانه به دفع سنگ کلیه کمک می کند.

درمان و تسکین التهاب مجاری ادراری و کلیه

شاید کمتر کسی درباره خاصیت شفابخش خاکشیر در درمان و تسکین التهاب مجاری ادراری و کلیه شنیده باشد. اما در بسیاری از متون طب سنتی به این موضوع اشاره شده است که استفاده از خاکشیر هنگام بروز التهاب های مجاری ادراری و کلیه بسیار موثر است، به ویژه زمانی که فردی مبتلا به بیماری سنگ کلیه است و وجود سنگ در کلیه وی موجب بروز التهاباتی در موضع کلیه یا مجاری ادرار وی شده است. در این حالت نوشیدن روزانه 4 تا 5 لیوان خاکشیر که با شیرینی طبیعی مثل سکنجبین شیرین شده باشد بسیار مفید دانسته شده است.

خاکشیر و رفع بوی بد دهان

از خواص خاکشیر برای رفع بوی بد دهان چه می دانید؟ اگر شما هم در گروه افرادی هستید که به دلیل افزایش خلط بلغم در بدن به بدبویی دهان مبتلا شده اید و نمی توانید به سادگی از شر این موضوع خلاص شوید، برای شما پیشنهاد جالبی داریم؛ از شربت ترنجبین و خاکشیر برای برطرف کردن بدبویی دهانتان استفاده کنید. تنها کافی است هر روز عصر یک لیوان از شربت ترنجبین و خاکشیر را بنوشید. ترنجبین را به مدت 5 تا 6 ساعت درون آب خیس کنید و پس از صاف کردن آن را با یک تا 2 قاشق خاکشیر مخلوط کنید. نوشیدن این شربت به شما کمک می کند تا با دفع اخلاط ناسالم و بلغم اضافه به مرور احساس بهتری پیدا کنید و با اصلاح مزاج از شر بدبویی دهانتان راحت شوید.

درمان اسهال با خاکشیر

ابتلا به اسهال در فصل تابستان یکی از اختلالاتی است که در کودکان بسیار شایع است. درمانگران طب سنتی ایران برای درمان این مشکل، دارویی را تجویز می کنند که در تمامی خانه ها امکان تهیه و مصرف آن وجود دارد. برای تهیه این دارو کافی است خاکشیر را بو داده و آن را با آب و عسل مخلوط کنید و به بیمار بدهید. این ترکیب را متناسب با سن بیمار، هر 2 ساعت یک بار برای او تجویز می کنند.

خواص خاکشیر برای یبوست

یکی دیگر از خواص خاکشیر، درمان یبوست های ناشی از غلبه سودا در بدن و یبوست های ناشی از اظطراب و تنش های عصبی است. یکی از مهمترین علائم این نوع یبوست تکه تکه خارج شدن مدفوع از بدن است. حتی گاهی مقداری از مدفوع در روده باقی می ماند و بدن قادر نیست روده ها را به درستی تخلیه کند و این مسئله به مرور زمان موجب بروز مشکلاتی برای سلامت فرد می شود، چرا که باقی ماندن مدفوع در روده ها موجب جذب مواد سمی و ناسالم از طریق جداره روده می شود.

برای درمان این نوع یبوست و همین طور درمان یبوست و کم آبی ناشی از کهولت سن نسخه ای گیاهی و بسیار ساده وجود دارد. به گفته درمانگران مصرف یک قاشق غذاخوری خاکشیر کوبیده شده به همراه قندآب می تواند تاثیر زیادی در بهبود سوءمزاج و درمان یبوست داشته باشد.

ترکیب خاکشیر و عسل برای پیشگیری از دل ضعفه

برخی از افراد هستند که در طول روز دچار دل ضعفه می شوند. این دل ضعفه ممکن است در طول روزهای گرم تابستان یا در ایام ماه رمضان به سراغ افراد مختلف بیاید. برای پیشگیری از بروز این دل ضعفه کافی است، خاکشیر و آب عسل را با هم ترکیب کرده و میل کنید. برای تهیه آب عسل باید یک لیتر آب و یک کیلو عسل را با هم بجوشانید. بعد از مدتی که این ترکیب جوشید کفی روی آن تشکیل می شود که باید از دیگر مواد موجود در ظرف جدا شود. مابقی مواد همان ترکیبی است که برای بهبود دل ضعفه و پیشگیری از بروز آن مصرف می شود. اگر چه عسل با حرارت، برخی از ویتامین ها و مواد مغذی خود را از دست می دهد اما در عین حال مواد مفیدی در آن باقی می ماند که برای درمان دل ضعفه بسیار مناسب است.

خواص خاکشیر برای پوست – رفع جوش صورت

مخلوط 2 قاشق غذاخوری خاکشیر با عرق شاه تره، عرق کاسنی و عرق بیدمشک ترکیب خوبی برای درمان جوش های صورت است. برای استفاده از این مخلوط کافی است یک استکان از هر یک از عرق های گیاهی شاه تره، بیدمشک و کاسنی را با هم مخلوط کرده و آن را با 2 قاشق غذاخوری خاکشیر ترکیب کنید. نوشیدن این ترکیب جوش های صورت را درمان می کند مدت درمان با این نسخه دست کم 3 هفته است و پس از این مدت نتایج بهبود به مرور در چهره نمایان می شود.

همچنین در روزهایی که هوا رو به گرما می رود و شاید به دلیل گرمی خوردن تعداد جوش های صورت شما بالا برود، بخصوص اگر زیاد جوش می زنید، حتما نوشیدن روزی یک لیوان خاکشیر را در برنامه غذای خود قرار بدهید. خاکشیر خنک است و گرمی روزهای داغ را خنثی می کند و البته به پوست تان جلا وجلوه خاصی می دهد.

خاکشیر برای از بین بردن لک های پوست و صورت

یکی دیگر از خواص خاکشیر برای پوست رفع لک های پوست است. برای از بین بردن لک های پوست به ویژه صورت یکی از بهترین روش ها، نوشیدن خاکشیر و ترنجبین است. افرادی که از این ترکیب به صورت روزانه و مستمر به مدت 3 هفته استفاده کنند بعد از مدتی با روشنی پوست و از بین رفتن کک های صورت و پوست شان روبه رو می شوند. برای تهیه این ترکیب لازم است ترنجبین را 5 ساعت در آب خیس کنید و پس از این مدت آن را صاف کرده و به آن 2 قاشق خاکشیر پاک کرده اضافه کنید و میل کنید. با نوشیدن این شربت گیاهی به مرور شاهد روشنی پوست و از بین رفتن لک ها خواهید بود.

افراد لاغر و کسانی که تمایل دارند وزن خود را بالا ببرند، می‌توانند از این نسخه استفاده کنند. این گروه اگر خاکشیر را با شیر میل کنند می‌توانند با نوشیدن این خاکشیر صبح ناشتا به درمان لاغری و افزایش وزن خود کمک کنند. به اعتقاد درمانگران، درصورتی که شیر تازه و طبیعی باشد میزان تاثیرگذاری این نسخه بیشتر می‌شود. بنابراین افرادی که به شیر طبیعی دسترسی دارند بهتر است از شیر طبیعی و روستایی استفاده کنند.

بهبود لک‌ها با خاکشیر

برای از بین بردن لک‌های پوست به‌ویژه صورت یکی از بهترین روش‌ها، نوشیدن خاکشیر و ترنجبین است. افرادی که از این ترکیب به‌صورت روزانه و مستمر به‌مدت ۳ هفته استفاده کنند بعد از مدتی با روشنی پوست و از بین رفتن لک‌های صورت و پوست‌شان روبه‌رو می‌شوند. برای تهیه این ترکیب نیز لازم است ترنجبین را ۵ ساعت در آب بخیسانید و صاف شده آن را با ۲ قاشق خاکشیر مخلوط کرده و میل کنید.

اگر دل ضعفه می‌گیرید، خاک‌شیرو عسل بخورید

برخی از افراد هستند که در طول روز دچار دل ضعفه می‌شوند. این دل‌ضعفه ممکن است در طول روزهای گرم تابستان یا در ایام ماه رمضان به سراغ افراد مختلف بیاید. برای پیشگیری از بروز این دل‌ضعفه کافی است، خاکشیر و آب عسل را با هم ترکیب کرده و میل کنید. برای تهیه آب عسل باید یک لیتر آب و یک کیلو عسل را با هم بجوشانید.

بعد از مدتی که این ترکیب جوشید کفی روی آن تشکیل می‌شود که باید از دیگر مواد موجود در ظرف جدا شود. مابقی مواد همان ترکیبی است که برای بهبود دل‌ضعفه و پیشگیری از بروز آن مصرف می‌شود. اگر چه عسل با حرارت، برخی از ویتامین‌ها و مواد مغذی خود را از دست می‌دهد اما در عین حال مواد مفیدی در آن باقی می‌ماند که برای درمان دل‌ضعفه بسیار مناسب است.

اسهال را درمان کنید

ابتلا به اسهال در فصل تابستان یکی از اختلالاتی است که در کودکان بسیار شایع است. درمانگران طب سنتی ایران برای درمان این مشکل، دارویی را تجویز می‌کنند که در تمامی خانه‌ها امکان تهیه و مصرف آن وجود دارد. برای تهیه این دارو کافی است خاکشیر را بو داده و آن را با آب و عسل مخلوط کنید و به بیمار بدهید. این ترکیب را متناسب با سن بیمار، هر ۲ ساعت یک بار برای او تجویز می‌کنند. میزان مصرف این مخلوط از یک قاشق غذاخوری تا یک سوم استکان برای خردسالان تجویز شده است.

نام های فارسی: خاکشیر، خاکشی

نام علمی: Descurainia sophia

نام انگلیسی: Fluxweed, Flixweed

نام عمومی: Flixweed

نام عربی: خبه

نام فرانسوی: Velar sagesse

نام آلمانی: Sophienkraut

نام مترادف: Sisymbrium sophia

نام خانواده: Brassicaceae( خردل)

گیاه شناسی:

گیاه خاکشیر گیاهی است علفی و بوته ای که یک ساله یا دو ساله می باشد. ارتفاع آن گاهی به یک متر می رسد و اصولاً از قسمت های بالای ساقه منشعب می شود. برگ ها دارای بریدگی های زیاد بوده و گاهی نخ مانند شده است. میوه ها به صورت خورجین باریک به طول تا ۳/۵ سانتیمتر به صورت تقریباً عمودی بر روی انتهای ساقه قرار می گیرند. گل ها کوچک و به رنگ زرد روشن است. دانه ها بسیار ریز و به رنگ تقریباً نارنجی و یا مایل به قهوه ای و بیضی شکل هستند که در یک ردیف داخل خورجین قرار گرفته اند.

دانه های خاکشی که قسمت مورد استفاده دارویی گیاه می باشند را پس از رسیدن کامل میوه و در مرداد و شهریور ماه جمع آوری می کنند. گیاه خاکشی در اکثر نقاط ایران رویش دارد. خاکشی بومی اروپا و نواحی معتدل و قاره آسیا، از جمله ایران، عراق، پاکستان، افغانستان، چین، هند و شمال آفریقا مانند مصر، مراکش و الجزیره می باشد.

تاریخچه:

خاکشیر از قدیم به عنوان اشتهاآور، مقوی معده، ضد تب، ملین و در مشکلات سوء هاضمه مورد استفاده بوده است. همچنین در زمان باستان جهت درمان اسهال خونی مورد استفاده بوده و توسط متخصصان گیاهان دارویی به نام Sophia .chirugorum به معنی « عقل جراحان» نامیده می شده است

ترکیبات مهم:

مهم ترین ترکیبات دانه خاکشی شامل گلوکز اینولات ها بوده که شامل آلیل ایزوتیوسیانات، بوتنیل ایزوتیوسیانات، سیانو ۳ و ۴- اپی تیو بوتان، ۵- متیل تیوپنتانیتریل، ۳- فنیل پروپیونیتریل، ۴- متیل تیوبوتیل ایزوتیوسیانات و ۲- فنیل اتیل ایزوتیوسیانات می باشند. ترکیبات دیگر شامل اسیدهای چرب پالمیتیک، لینولنیک، اولئیک و استئاریک می باشند. املاح موجود در دانه شامل گوگرد، کلر، فسفر، آهن، پتاسیم، کلسیم، سدیم و منیزیم می باشند. دانه همچنین حاوی پروتئین، صمغ، موسیلاژ، چربی و ترکیبات ازت دار است.

اثرات مهم:

در طب عوام و سنتی از دانه های خاکشی به عنوان درمان اسهال، ادرارآور، تب بر، رفع التهاب کلیه، دفع کرم و درمان آب آوردن انساج به صورت جوشانده استفاده می شده است. از قدیم در ایران خاکشی را با آب سرد مخلوط و به عنوان ملین و خنکی مصرف می نموده اند.

مطالعات فارماکولوژیکی در مورد خاکشیر چندین خاصیت آن را روشن نموده است: صمغ و موسیلاژ روی دانه خاکشی با جذب آب متورم شده و تولید ژل حجیمی می نماید که دارای خاصیت نرم کننده بوده و باعث سهولت خروج مدفوع و اثر ملین آن می شود. اصولاً ایزوتیوسیانات ها دارای خاصیت ضد میکروب بوده، به همین دلیل خاصیت ضد تب خاکشی را می توان به آنها نسبت داد. از طرفی چون هورمون تیروئید ظاهراً وابسته به تنظیم درجه حرارت بدن می باشد، ممکن است با کاهش تولید و ترشح تیروکسین، متابولیسم بازال کاهش یافته و درجه حرارت بدن متعاقب آن کاهش یابد.

خواص خاکشیر, نحوه نگهداری خاکشیر

طریقه و میزان مصرف:

خیسانده: خاکشی را در آب سرد برای چندین ساعت بخیسانید و میل کنید.

جوشانده: خاکشی را به مدت ۱۰ دقیقه با آب بجوشانید و پس از سرد شدن مخلوط را میل نمایید.

ضماد: برای رفع زخم، جراحات و رفع ورم ها، خاکشی را کوبیده و به صورت ضماد درآورید. ضماد به صورت موضعی مورد استفاده خواهد بود.

در کتاب مخزن الدویه درباره خاکشی چنین نوشته است:

خبه یا خاکشی دو نوع می باشد، یکی ریزه که رنگ آن مایل به سرخی و طعم آن اندکی مایل به تلخی است و دوم از آن بزرگتر و رنگ آن سرخ مایل به تیرگی می باشد و هر دو خودرو در صحراها و باغ ها و دامن کوه ها می رویند. دارای خاصیت مقوی معده و هاضمه بوده و جهت گرفتگی آواز و نیکویی رنگ رخسار مفید است.

برای حصبه و برودت احشا و خروج خلط سینه و ریه مفید است. محرک قوای جنسی است، به خصوص اگر هر روز دو مثقال ( ۱۰ گرم) از آن را با چهار مثقال( ۲۰ گرم) شکر کف نمایند. ضماد آن برای زخم ها، ورم ها و نقرس سودمند است. همچنین برای سرفه مزمن و جهت شش، جگر و زخم های رحم نافع است.

از قدیم خاکشی در طب عامیانه به اشکال زیر مورد استفاده بوده است:

به عنوان ضد سم حدود ۱ مثقال(پنج گرم) از دانه ها را بشویید و با آب یا گلاب به اندازه ای بجوشانید تا دانه ها شکفته گردند. سپس نیم گرم از آن را به مسموم بخورانید. در این حالت ایجاد تهوع و قی می کند. این کار باید تکرار شود تا قی متوقف گردد. برای رفع اسهال کودکان یک قاشق خاکشیر را بشویید و در ظرفی بریزید و روی حرارت کم به هم بزنید تا بو داده شود. آنگاه به آن کمی عسل بیفزایید و هر نیم ساعت یک قاشق چایخوری از آن به کودک بخورانید.

برای نیکویی رنگ رخسار هر روز دو مثقال خاکشی و چهار مثقال شکر تا ۱۰ روز به صورت خوراکی مصرف کنید.

برای درمان زخم ها و ورم های بدن از ضماد آن استفاده می شود. ضماد آن برای تسکین دردهای نقرس مفید است. برای دفع سنگ کلیه از مخلوط خارشتر، خاکشیر و ترنجبین به صورت جوشانده، صبح ناشتا مصرف گردد.

برای چاق شدن، خاکشیر با شیر تازه مصرف شود. برای برطرف شدن جوش های صورت یک قاشق ترنجبین و دو قاشق غذاخوری خاکشیر را مخلوط کرده و هر روز صبح، ناشتا میل شود. این عمل باید دو هفته ادامه یابد.

نکات قابل توجه:

۱ – دانه های خاکشی باید در ظروف سربسته، دور از نور، حرارت و رطوبت نگهداری شوند.

۲ – گاهی دانه های گیاهان خانواده خاکشی که مشابه با آن می باشند به اشتباه توسط مردم مورد استفاده قرار می گیرند، لذا باید به رنگ، اندازه و شکل دانه ها دقت کافی نمود.

۳ – باید توجه داشت که شکل مصرف خاکشی در اثرات دارویی آن دخالت دارد، مثلاً خاکشی مخلوط با آب سرد دارای خاصیت ملین (ضد یبوست) و خاکشی به صورت جوشانده دارای خاصیت ضد اسهال می باشد.

در حالت اول صمغ و موسیلاژهای خاکشی در آب متورم شده و باعث رفع یبوست می شوند، در حالی که در جوشانده ترکیبات داخل خاکشی استخراج شده و خاصیت ضد اسهال را ایجاد می نمایند.

خواص خاک شیر

خاکشیر: ضد عفونی کننده. پاد زهرخوبی برای نقرس می باشد به نوعی در درمان سرطان مفید است. برای کسانی که مزاجشان سودایی است مفید می باشد. . تب بر خوبی است. تقویت کننده معده است اشتها را تحریک می کند. رنگ تیره شما را باز می کند. و خواص های دیگر به شرح ذیل:

خاکشیر گیاهی است علفی یکساله یا دو ساله که ارتفاع ساقه آن تا یک متر نیز می رسد . پائین گیاه کرک دراست در حالیکه بالای آن بدون کرک می باشد.

تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولا به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره می باشد.

خواص داروئی:

۱) خاکشیر از نظر طب قدیم ایران گرم و تر است.

۲) التیام دهنده زخم و جراحات است.

۳) جوشانده خاکشیر برای رفع اسهال های ساده و رفع ترشحات زنانگی مفید است.

۴) خاکشیر ادرار آور است.

۵) خاکشیر تب بر است.

۶) برای دفع کرم مفید است.

۷) التهاب کلیه را برطرف می کند.

۸) سرخک و مخملک را دوا می کند و به عنوان خنک کننده در امراض حصبه مطبقه و آبله تجویز شده است

۹) خاکشیر صدا را باز می کند.

۱۰) برای از بین بردن کهیر و التهابات پوستی از خاکشیر استفاده کنید .

۱۱) از گلها و برگهای گیاه می توان برای رفع بیماری ناشی از کمبود ویتامین C استفاده کرد.

۱۲) سنگ کلیه را دفع می کند.

۱۳) برای برطرف کردن جوشهای صورت که بعلت خوردن چربی و شیرینی زیاد ایجاد می شود باید جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا بمدت دو هفته آنرا میل میل کنید تا جوشها از بین برود. شربت خاکشیر علاوه بر اینکه طعم بسیار خوبی دارد برای رفع عطش نیز میتوان از آن استفاده کرد.