بسیاری از خانم ها در دوره بارداری دچار دندان دردهایی می شوند که نیازمند مراجعه به دندانپزشکی است و سوالاتی در ذهن شان به وجود می آید. از جمله اینکه آیا امکان کشیدن دندان در دوره بارداری وجود دارد یا خیر و آیا کشیدن دندان در دوره بارداری برای جنین ضرر دارد؟
کشیدن دندان در دوره بارداری، یکی از درمان های حائز اهمیت برای هر مادر باردار است چرا که در این دوران به علت خاص بودن شرایط یک خانم باردار، لازم است بعضی موارد خاص مراعات شود. معمولاً بهتر است کشیدن دندان به بعد از اتمام دوره بارداری موکول شود، مگر در شرایطی که دندانپزشک تشخیص دهد که دندان عفونت دارد و برای سلامت مادر و جنین خطرناک است. در چنین شرایطی اقدام به خارج کردن و کشیدن دندان عفونی مینماید. اما بایدها و نبایدهای کشیدن دندان در دوره بارداری چیست؟ و زمان بندی درمان یا کشیدن دندان در دوره بارداری به چه صورت است؟
به همه دلایلی که گفته شد، امکان پوسیدگی و خرابی دندان و مشکلات لثه در دوران بارداری وجود دارد. اگر هریک از موارد فوق پیش آمد، برای معاینه و بررسی بیشتر در اولین فرصت به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.
همانطور که اشاره شد در دوره بارداری، زمان بندی درمان از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل اکثر دندانپزشکان به خانم های باردار توصیه می کنند درمان های غیرضروری دندان را به زمان بعد از زایمان موکول کنند. در صورت نیاز به کشیدن دندان نیز، آن را در طول سه ماهه دوم بارداری انجام دهند.
به عنوان مثال گاهی لازم است برای انجام ارتودنسی دندان یک یا چند دندان کشیده شود که بهتر است بعد از زایمان باشد. هرچند انجام ارتودنسی بدون نیاز به کشیدن دندان مشکلی ایجاد نمی کند. اما اگر فرد نیازمند درمان های اورژانسی دندان بوده و کشیدن دندان ضروری باشد، در این حالت دندانپزشک بدون توجه به طول مدت سپری شده از دوران بارداری وی، اقدام به کشیدن دندان می نماید، چرا که در چنین شرایطی خارج کردن دندان آسیب دیده و احتمالاً عفونی در زودترین زمان ممکن برای حفظ سلامت مادر و جنین ضروری است و هیچ توجیهی برای باقی ماندن چرک و عفونت در دهان مادر وجود ندارد.
همانطور که اشاره شد، کشیدن دندان در دوره بارداری نیازمند توجه خاص به شرایط مادر باردار و جنین او است. چرا که لازم است از هرگونه آسیب به جنین جلوگیری شود. با این وجود اگر دندان خانم باردار در دوره بارداری به طور عمیق پوسیده شود بطوریکه هیچ راه درمانی برای آن وجود نداشته باشد . عفونت در حال گسترش باشد، دندانپزشک کشیده دندان را توصیه می نماید.
اگرچه مشکلات دندانپزشکی در هر زمان از بارداری به وجود می آیند، اما شما در برخی موارد مجبور هستید تا زمان مناسب برای کشیدن دندان خود صبر کنید. همچنین به یاد داشته باشید که در دوران بارداری خود به دنبال سفید کردن دندان یا هر روش زیبایی دیگر نباشید. در این دوره حساس، پر کردن دندان، تمیز کردن یا روکش گذاری آن را به تعویق بیندازید.
بهترین زمان برای کشیدن دندان، سه ماهه دوم دوران بارداری است. در ادامه این مقاله، علل اصلی این موضوع مورد بررسی قرار می گیرند که به شرح زیر می باشند:
در سه ماهه اول دوران بارداری، اندام های اصلی جنین در حال تشکیل شدن هستن. از این رو تزریق مواد بی حسی، استرس و اضطرای کشیدن دندان و مواردی از این دست می تواند سبب بروز ناهنجاری هایی در تشکیل اندام های آسیب پذیر جنین شود. بنابراین اگر خانم بارداری در سه ماهه اول دچار پوسیدگی عمیق و شدید دندان شود و مجبور به کشیدن دندان باشد، میبایست شرایط به وجود آمده را تا پایان این دوره تحمل کند. به همین علت است که توصیه جراحان دندانپزشك در اغلب موارد، بر این است که زنان باردار کشیدن دندان را تا پایان سه ماهه اول از دوران بارداري خود به تعویق بیندازند.
از آنجاییکه در طول سه ماهه دوم از دوران بارداری، اندام های جنین در حال رشد است، دندانپزشک می تواند فرآیند درمان را آغاز نماید بدون اینکه ریسک خاصی سلامت جنین یا مادر او را تهدید کند. این دوره را اصطلاحاً دوره امن برای کشیدن دندان های خراب و پوسیده مادر باردار می نامند که در آن می تواند اقدامات لازم و ضروری دندانپزشکی خود را انجام دهد.
در سه ماهه سوم بارداری که جنین وزن گرفته و مادر تا حدی با افزایش وزن و سایز مواجه است، نشستن در صندلی دندانپزشکی برای ساعت های طولانی سخت است. همچنین امکان خون ریزی لثه در حین کشیدن یا جراحی دندان وجود دارد. بنابراین می توان گفت عوارض کشیدن دندان در دوره سه ماهه سوم بارداری بیشتر می باشد. به همین دلیل کشیدن دندان و سایر درمان های دندانپزشکی در این دوره توصیه نمیشود. به عنوان یک مادر جوان به یاد داشته باشید که از هر نظر بهتر است دندانپزشک شما عملیات کشیدن و جراحی دندان را تا پایان سه ماهه سوم و اتمام دوره بارداری به تعویق بیندازد.
مادرانی که در دوره بارداری، به سلامت جنین اهمیت می دهند و درمان بیماری هایی که به جنین آسیب می رساند را انجام نمی دهند، بسیار قابل تقدیر هستند. یکی از این موارد درمان درد دندان عقل است.
علم پزشکی و دندانپزشکی یکی از علومی است که در حال پیشرفت هستند. امروزه با وجود پیشرفت های دندانپزشکی، کشیدن دندان عقل به یک امر کاملاً ساده و ایمن تبدیل شده است. بهتر است دندان عقل را قبل یا بعد از دوره بارداری بکشید. اما اگر در دوران بارداری دچار درد و التهاب دندان عقل شدید، به طوری که تحمل درد آن برایتان امکان پذیر نبود، لازم است به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.
در این صورت دندانپزشک در مورد سوابق درمانی، ماه بارداری و داروهایی که مصرف میکنید از شما سوال میپرسد و با پزشک زنان مشورت میکند. در صورتی که کشیدن دندان عقل برای شما با ریسک همراه باشد و شرایط پزشکی خاصی داشته باشید، کشیدن دندان عقل را به تعویق می اندازد.
اما در صورتی که از نظر بدنی شرایط نرمالی داشته باشید و کشیدن دندان عقل برای شما ریسک خاصی نداشته باشد، با استفاده از بی حسی موضعی و داروهایی که تاثیر منفی بر جنین نداشته باشد، میتوانند پروسه کشیدن دندان عقل را انجام دهد.
به عنوان مثال داروهایی مانند پنی‌سیلین و آموکسی سیلین عوارض کمتری در بارداری دارد، اما مصرف داروهایی مانند تتراساکلین در دوره بارداری کاملاً ممنوع است. در هرحال نوع دارو را پزشک تعیین می کند و بهتر است در دوره بارداری هیچگونه داروی شیمیایی سرخود مصرف نشود.
در صورتی که می توانید درد دندان عقل را تحمل کنید، بهتر است تا سه ماهه دوم بارداری صبر کنید و درمان های مربوط به دندان را در سه ماهه دوم انجام دهید. البته به یاد داشته باشید که در صورت داشتن درد دندان حتما به دندانپزشک مراجعه کنید چرا که ممکن است تحمل درد و عدم درمان خطرناک باشد. چراکه در برخی موارد درد دندان نشان دهنده عفونی بودن آن است که امکان دارد این عفونت از طریق خون به جنین منتقل شود و سلامت جنین را با خطراتی مواجه سازد.
همچنین عفونت می تواند خطر ابتلا به زایمان زودرس و یا عوارض حاملی را افزایش دهد. بنابراین همانطور که اشاره شد بهتر است به پزشک مراجعه کرده و درمان را تحت نظر پزشک انجام دهید.
برای کشیدن دندان ممکن است لازم باشد عکس برداری انجام شود و عکس برداری شامل استفاده از اشعه ایکس و در برخی موارد بیهوشی است. در این صورت لازم است موارد زیر را به عنوان نکاتی که در کشیدن دندان اهمیت دارد رعایت کنید.
برای کشیدن دندان، لازم است از اشعه ایکس استفاده شود. چرا که تعیین میزان پوسیدگی دندان به اشعه ایکس نیاز دارد. برای انجام این مرحله لازم است خانم های باردار از یک کاور سربی برای پوشش قسمت بالای بدن استفاده کنند. در این صورت از تابش اشعه ایکس به جنین و عوارض جانبی آن جلوگیری می شود.
قبل از کشیدن دندان، بیمار به صورت موضعی بیهوش میشود. برای بیهوشی معمولاً از لدوکائین یا نوواکائین استفاده میشود. این داروها از نوع داروی گروه B است که استفاده از آن در دوران بارداری ایمن است. داروی بیهوشی وارد جفت شده اما قبل از رسیدن به جنین فیلتر می شود. ممکن است دندانپزشک برای پایین آوردن ریسک تزریق داروی بیهوشی، دز آن را کمتر حالت طبیعی است. بهترین کار این است که همراه با حفظ آرامش، با پزشک خود همکاری کنید. ضمن اینکه به یاد داشته باشید طبق گزارش انجمن دندانپزشکی آمریکا (JADA)، امکان استفاده از مواد بیهوشی دندانپزشکی برای زنان باردار وجود دارد.
دندانپزشک شما ممکن است برای تسکین درد و یا جلوگیری از عفونت دندان پس از کشیدن، پنی سیلین، آموکسی سیلین و کلیندامایسین تجویز کند که استفاده از آن در حین بارداری ایمن می باشند. اما اگر به هر یک از این داروها حساسیت دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا یک جایگزین تجویز کند.
داروهای ضد درد
پس از کشیدن دندان، تا چند روز جای خالی دندان در دهان شما درد خواهد داشت. یکی از روش های کاهش درد دندان دندانپزشک ممکن است داروهایی مانند کدئین و یا هیدروکودون تجویز کند. مصرف این داروها نیز در دوره بارداری منع خاصی ندارد. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن نیز ممکن است برای مدت کوتاهی (تا ۷۲ ساعت) تجویز شوند اما در طی سه ماهه اول و سوم تجویز نمی شوند.
در ادامه به نکاتی اشاره میشود که به کمک آنها میتوانید در دوره بارداری بهداشت دهان و دندان بهتری داشته باشید:
در آخر از اقدامات بهداشتی دهان به خوبی پیروی کنید. در این صورت میتوانید سلامت دهان و دندان خود را ارتقاء دهید و از ابتلاء به بیماری های دندانی جلوگیری نمائید.
نویسنده: کوثر حداد
