انواع سیم براکت ارتودنسی نیمی از بار درمان ارتودنسی را به دوش می‌کشد. به عنوان یکی از شناخته شده ترین درمان های دندانپزشکی، بریس ارتودنسی امکان داشتن لبخندی زیبا را برای همه فراهم میکند. بریس ارتودنسی از ۲ بخش براکت و انواع سیم ارتودنسی تشکیل شده است، و دندان ها را به محل صحیح هدایت میکند. در این مقاله قصد داریم انواع سیم براکت ارتودنسی یا همان انواع سیم های ارتودنسی را به همراه روند تکامل آنها بررسی کنیم.
همان طور که در مقدمه به اختصار اشاره کردیم، بریس ارتودنسی از ۲ بخش براکت و سیم ارتودنسی تشکیل می‌شود. انواع سیم براکت ارتودنسی یا آرچ وایر (Archwire)، سیم های مخصوصی هستند که در شیار براکت بریس ارتودنسی قرار می‌گیرند. انواع سیم های ارتودنسی نیروی لازم برای جابه جایی دندان ها را به آنها وارد می‌کنند. به این ترتیب، انواع سیم براکت ارتودنسی در بریس ارتودنسی مهم ترین وظیفه را در منظم کردن دندان ها دارند
اکنون که می‌دانیم بریس ارتودنسی چیست، تکامل مهمترین بخش آن یا همان انواع سیم های ارتودنسی را در طول زمان از ۲ جنبه مهم بررسی می‌کنیم:
انواع سیم ارتودنسی مورد استفاده در بریس ارتودنسی در طول زمان تکامل پیدا کرده است. در گذشته از مفتول های طلا به جای انواع سیم براکت ارتودنسی استفاده می‌شد. اما امروزه (با توجه به نوع کاربرد)، جنس انواع سیم های ارتودنسی به استیل ضد زنگ، نیکل، مس و تیتانیوم تغییر کرده است.
علاوه بر جنس انواع سیم های ارتودنسی، سطح مقطع انواع سیم های ارتودنسی نیز در گذر زمان از سطح مقطع دایره ای، به مربعی و یا مستطیلی تکامل پیدا کرده است.
مهمترین عامل تکامل انواع سیم براکت ارتودنسی اصطکاک میان سیم و شیار براکت بریس ارتودنسی است. اگر اصطکاک میان سیم و شیار براکت بالا باشد، حرکت دندان ها و عملکرد انواع سیم های ارتودنسی تحت تاثیر قرار گرفته و حتی ممکن است مختل شود. البته موقعیت دندان ها و میزان انحراف آنها نیز در ایجاد اصطکاک بین انواع سیم های ارتودنسی و براکت بریس ارتودنسی موثر است. به همین دلیل، شرکت های سازنده و فروش سیم ارتودنسی همواره به دنبال کم کردن این اصطکاک و بهبود عملکرد فروش سیم ارتودنسی هستند.
موردی که انواع سیم براکت ارتودنسی موجود برای استفاده و فروش سیم ارتودنسی را متنوع میکند، تفاوت در ضخامت و سطح مقطع آنهاست. همین ۲ مورد میزان اصطکاک، انعطاف و کنترل روی حرکات دندانی را مشخص، و دندانپزشک با توجه به وضعیت بیمار از آنها استفاده میکند. انواع سیم های ارتودنسی به ۳ دسته کلی تقسیم می‌شوند:
در میان انواع سیم براکت ارتودنسی، این مدل معمولا در مراحل اولیه درمان در بریس ارتودنسی به کار می‌رود. انواع سیم براکت ارتودنسی گرد به دلیل خاصیت ارتجاعی بیشتر نسبت به سایر مدل ها، برای پوشش یکنواخت تمام دندان ها بسیار مناسب هستند. گرچه انواع سیم براکت ارتودنسی دایره ای لغزش بهتر و اصطکاک کمتری دارند، اما این سیم ها به دلیل عدم وجود کنترل گشتاور روی براکت بریس، توانایی مناسبی برای اعمال فشار کنترلی برای جابه جایی دندان ها ندارند.
انواع سیم های ارتودنسی با مقطع مربعی برای جابه جایی دندان ها در درمان ارتودنسی و فروش سیم ارتودنسی بسیار محبوب هستند. این سیم ها از نظر کنترل حرکت دندان ها، نسبت به سیم های گرد و مستطیلی عملکرد بهتری دارند. انواع سیم براکت ارتودنسی مربعی علاوه بر آن که کنترل حرکتی مناسبی دارند، از مزیت لغزش مکانیکی سیم های گرد در مقایسه با سیم های مستطیلی نیز برخوردار هستند. با این وجود، پهنای کم این سیم ها را می‌توان به عنوان یک نقص در نظر گرفت.
سیم مستطیلی نسبت به دو نوع قبل از کنترل حرکات دندانی بالاتری برخوردار است. به همین دلیل، متخصصان غالبا از انواع سیم براکت ارتودنسی مستطیلی در مراحل پایانی درمان استفاده می‌کنند. به دلیل سفتی بیش از حد انواع سیم براکت ارتودنسی مستطیلی، این مدل فشار زیادی را به براکت های بریس ارتودنسی وارد کرده و باعث جدا شدن براکت از دندان می‌شود. بنابراین، استفاده از سیم ارتودنسی با مقطع مستطیلی به مهارت و دقت بالایی نیاز دارد.
بسیار از افراد برای درمان ارتودنسی راجع به سیم ارتودنسی رنگی سوال می‌کنند. پیش از ادامه بهتر است به این نکته اشاره کنیم که در ارتودنسی رنگی، سیم ارتودنسی رنگی نیست و سیم ارتودنسی رنگی فلزی دارد (با توجه به جنس آن). اما اجازه ندهید نبود سیم ارتودنسی رنگی شما را ناامید کند. به جای سیم ارتودنسی رنگی، شما می‌تواند از براکت های رنگی و همچنین اورینگ ارتودنسی رنگی (توضیح در ادامه مطلب) استفاده کنید. این اجزا تاثیر بصری بیشتری نسبت به سیم ارتودنسی رنگی نیز دارند.
شماره سیم های ارتودنسی در واقع ضخامت انواع سیم براکت ارتودنسی را مشخص میکند. شماره سیم های ارتودنسی ثابت از شماره پایین به بالا شروع می‌شود. در مرحله اول درمان شماره سیم های ارتودنسی پایین است. هر چه شماره سیم های ارتودنسی پایین تر باشد، سیم انعطاف پذیری بیشتری دارد.
در مرحله اول درمان که دندان ها بسیار به هم نزدیک هستند، شماره سیم های ارتودنسی پایین کاربرد بسیار بالایی دارند. از مدل های شناخته شده شماره سیم های ارتودنسی ۱۲، ۱۴، ۱۶، ۱۸ و ۲۰ را می‌توان نام برد (منظور از شماره سیم های ارتودنسی ۱۲ سیمی است که قطر آن دوازده هزارم اینچ است).
امیدواریم تا اینجای مطلب به خوبی با انواع سیم براکت ارتودنسی، شماره سیم های ارتودنسی و بریس ارتودنسی آشنا شده باشید. علاوه بر ۲ جز مهم بریس ارتودنسی، دستگاه های ارتودنسی شامل اجزای دیگری نیز هستند، از جمله اورینگ ارتودنسی.
اورینگ ارتودنسی (O-ring) حلقه های لاستیکی هستند که به براکت بریس ارتودنسی متصل می‌شود. وظیفه اصلی اورینگ ارتودنسی یا بند ارتودنسی که به اشتباه در میان عموم به کش ارتودنسی شهرت یافته، اتصال انواع سیم براکت ارتودنسی به براکت هاست. اورینگ ارتودنسی در هر جلسه تنظیم بریس، توسط دندانپزشک تعویض می‌شود. شما در هر جلسه این امکان را دارید که رنگ اورینگ ارتودنسی خود نیز را تغییر دهد.
سیم ارتودنسی یکی از اصلی ترین قسمت های ارتودنسی است. اما درآمدن سیم ارتودنسی یکی از اصلی ترین دردسرهای مراجعین است. جا انداختن سیم ارتودنسی باید توسط متخصص ارتودنسی انجام شود. تعویض سیم ارتودنسی هزینه بر است. سایز سیم ارتودنسی بسته به موقعیت دندان شما تعیین می شود اما سیم ارتودنسی رنگی به سلیقه بیمار می تواند تعیین شود. شماره سیم های ارتودنسی بسته به مدل های ارتودنسی متفاوت است.
به طور کلی ارتودنسی شامل دو جزئ اصلی است: سیم ارتودنسی و براکت که در این مقاله درباره سیم ارتودنسی صحبت می کنیم. سیم ارتودنسی یا آرچ وایر، سیمی فلزی می باشد برای اینکه درون شیار براکت ارتودنسی قرار بگیرد و کشش لازم به جهت تغییر جایگاه دندان ها را بر روی لثه و فک ایجاد می کند. بخش اصلی کارکرد سیستم ارتودنسی سیم های آن می باشد.
سیم های زیبایی که برای استفاده با براکت های سرامیکی مناسب است. این قوس های ساخته شده از پیش ساخته دارای یک پوشش بسیار نازک به رنگ سفید هستند. هر سیم در جایی که با شکاف Archwire در تماس باشد بدون روکش باقی می ماند به طوری که بدون افزایش اصطکاک دندان را صاف می کند.
جالب است بدانید سیم ارتودنسی که برای توسط متخصص ارتودنسی استفاده می شود، یک سیم قوس دار بوده که به براکت های دندان وصل است. طراحی سیم ارتودنسی قوس دار است به این دلیل که، ساختار قرارگیری دندان به صورت قوسی شکل هم در فک بالا و هم در فک پایین می باشد. در واقع این سیم قوس دار سبب حرکت دندان های شما در راستای مورد نظر می شود و مرتب سازی دندان ها در ساختار ارتودنسی شکل می گیرد.
سیم ارتودنسی به دندان های کج و نامرتب شما نیرو لازم را وارد می کند و باعث می شود دندان های شما شکل دلخواه را درون فک های شما بگیرند. سیم ارتودنسی باید ساختار فنری داشته باشد، همچنین با وارد کردن نیرویی بسیار کم و آهسته به دندان ها باعث حرکت آنها شود و براکت خود را به آرامی مجبور به حرکت کند.
جنس سیم ارتودنسی مورد استفاده برای ارتودنسی متفاوت است که در زیر به معرفی برخی از انواع سیم ارتودنسی پرداخته ایم:
سیم ارتودنسی تیانیوم ترکیبی از انعطاف پذیری، نیروی مداوم و بازدارنده تیتانیوم نیکل با سفتی و قابلیت خمش بالای سیم استیل است. استفاده از نیکل تیتانیوم و سیم بتا تیتانیوم برای مقاومت در برابر شکست، صافی، صیقلی و انعطاف می باشد.
سیم ارتودنسی نیکل تیتانیوم رفلکس ترکیب فوق العاده الاستیک با بازیابی شکل بالا برای ایجاد فشار ملایم و ثابت برای نیروهای راحت و کارآمد است. در برابر انحراف دائمی مقاومت می کند و اجازه می دهد تا دندان درگیر فشارهای شدید و قوی در قشرهای مختلف نشود و به صورت مسکن عمل میکند بدون اینکه دندان ها دچار شکستگی شوند و اجازه می دهند براکت ها عملکرد مناسب و درستی داشته باشند.
سیم ارتودنسی TP Original Wire از مقاومت و سختی بسیار بالایی برخوردارند و درجه سختی برتری را به همراه درجه نیروهایی ملایم و مداوم بدون تغییر شکل یا شکستگی در هنگام استفاده فراهم می کند. جنسی عالی برای تراز کردن در مراحل اولیه درمان و برای تصحیح می باشند.
نویسنده: کوثر حداد
